Gülay - Devrent Deresine Duman Bürüdü

DEVRENT DERESİNİ DUMAN BÜRÜDÜ türküsü hikayesi sözleri

Yöresi : DENİZLİ 
Türküye konu olan bu olay, 12 Şubat 1933 yılında bugünkü, Buldan-Derbent barajının dolgusu yapılan Derbent Deresi denilen yerde meydana gelmiştir. 
Malum, 1933 yılında Türkiye’de her bölgeye araba, tren gibi ulaşım araçları henüz yeterince girmemişti. O yıllarda Buldan’ın Derbent Köyü , Alaşehir ve Sarıgöl taraflarından gelip, Sarayköy ve Denizli taraflarına geçmekte olan kervancıların uğrak yeriydi.Kervanlar Derbent Boğazını görmeden geçemezlerdi. Zaten en kısa ve tek geçit burasıydı. 
12, 13 Şubat tarihlerinden önce, Denizli’nin Gölemezli Köyünden Deveci (Kervancı başı) Kuru Ali’nin Musa adındaki kişi, Meneviş’in Veli ve Süleyman’ı da yanına alarak, Sarayköy’den develerine buğday ve arpa yükleyip, Sarıgöl’de satmak için yola çıkarlar. Yüklerini Sarıgöl’de boşaltıp sattıktan sonra tekrar aynı yoldan Sarayköy’e doğru hareket ederler. Mevsim kış, karlı-fırtınalı, tipili bir gün... 
Kervancılar tam Derbent Deresi denen yere gelmeden, önceleri Buldan ilçesine bağlı, sonra Sarıgöl’e bağlanan Baharlar köylüleri ile karşılaşırlar. Köylüler kervancılara, “Kar çok yağıyor, Derbent boğazından geçemezsiniz” diyerek döndürmek isterler. Onlarda “Bir şey olmaz gideriz” deyip yola devam ederler. Derbent boğazına yaklaştıklarında kar, boran, tipi şiddetini artırır. Develerin ayakları tutmaz, kaymaya başlarlar. Köylülerin aklına gelen devecilerin başlarına gelir ve develerle birlikte uçuruma yuvarlanırlar. Musa, Veli ve Süleyman önce develerini, sonra da kendilerini kurtarmak isterlerken vakit bir hayli geçmiş gece olmuştur. Kar ve tipiden, soğuktan korunacak yer bulamayıp. Develerini de kurtaramadan soğuktan donup ölmüşlerdir. 
Olayın ertesi günü oradan geçmekte olan Kula’lı ayakkabı yolcusu uzaktan bunları görür. Derbent Köyü’ne haber verir. Köye 4-5 km. uzaklıkta bulunan Derbent Boğazı’na gelen köylüler küreklerle karları aça aça cesetleri bulurlar. Devenin birisinin ayağı kırılmış diğerleri ise sağlamdır. Musa , Veli ve Süleyman ise ölmüştür. 
Kervancıların cesetleri önce Derbent Köyü’ne götürülür. Kimlikleri Gölemezli köyünden oldukları iyice anlaşılınca, köylerine götürülerek cesetleri ailelerine teslim ederler. 
Bu acı olay üzerine Denizli Buldan ilçesine bağlı Derbent köyünden Ayşe ve Fatı adlı kişiler hemen bir ağıt yakarlar. Bu ağıtın sözleri de dilden dile , telden tele gezip dolaştıkça, halk arasında yaygınlaşır. 

DEVRENT DERESİ 

DERBENT DERESİNE DUMAN BÜRÜDÜ 
YEDİ DEVE İLE MUSAM YÜRÜDÜ 
MUSAMIN CİĞERİ MOS MOR OLDU ÇÜRÜDÜ 
DERBENT DERELERİ DAR GELDİ BANA 
VADESİZ ÖLÜMLER ZOR GELDİ BANA 

DEVRBENT DERESİNE ÇIVGINLAR ESTİ 
ELİMİ KOLUMU POYRAZLAR KESTİ 
FELEĞİN BİZLERİ NE İMİŞ KASTI 
DERBENT DERELERİ DAR GELDİ BİZE 
VADESİZ ÖLÜMLER ZOR GELDİ BİZE 

DERBENT DERESİNDEN BİZDE GEÇELİM 
SILAYA VARMAYA YOLLAR AÇALIM 
DEVE KİRASINDAN BİZ VAZGEÇELİM 
YIKILDI DEVELERİM KALDIRAMADIM 
TUTULDU DİLLERİM SÖYLEYEMEDİM 

DERBENT DERESİNE ÜÇ YİĞİT BUYDU 
MUSAMIN GÖZÜNÜ KARGALAR OYDU 
MUSAMIN ÖLDÜĞÜNÜ ANASI DUYDU 
AĞLASIN AĞLASIN ANAM AĞLASIN 
TÜLÜ MAYALARI DUDU BAĞLASIN 

DERBENT DERESİNDE DEVELER KATAR 
MUSAMIN ÖLÜSÜ ÇAYLARDA YATAR 
KULANIN YOLCUSU GEL BİZİ KURTAR 
DERBENT DERELERİ DAR GELDİ BİZE 
VADESİZ ÖLÜMLER ZOR GELDİ BİZE 

DEVRENT DERESİNDE KAR YİNE BASTI 
SAĞIMDAN SOLUMDAN TUFANLAR ESTİ 
SILADA YAVUKLUM UMUDU KESTİ 
DEVRENT DERELERİ DAR GELDİ BANA 
VADESİZ ÖLÜMLER Z OR GELDİ BANA 

DEĞİRMENE VARDIM YÜKÜMÜ YIKTIM 
KALDIRDIM KAFAMI HAVAYA BAKTIM 
BEN BU TATLI CANI UCUZA SATTIM 
KUDRETTEN KARADIR MUSAMIN KAŞI 
HER DAİM BÖYLEDİR FELEĞİN İŞİ